وقتی قاعدگی یک زن برای همیشه متوقف می شود، به مرحله ای از زندگی رسیده است که به آن یائسگی می گویند و نشان دهنده پایان توانایی یک زن برای بچه دار شدن است. سطح هورمون های زنان شروع به تغییر می کند. یائسگی زمانی کامل می شود که دوره های قاعدگی برای یک سال متوالی متوقف شده باشد. مرحله ی قبل از یائسگی اغلب به عنوان پیش یائسگی شناخته می شود، که در این مرحله تولید تخمک های بالغ در تخمدان های زن کاهش می یابد و تخمک گذاری نامنظم می شود. در عین حال، تولید هورمون های استروژن و پروژسترون کاهش می یابد. این کاهش شدید سطح استروژن است که باعث ایجاد بیشتر علائم یائسگی می شود.
یائسگی چیست؟
یائسگی به زمانی در زندگی هر خانمی اطلاق می‌شود، که دوران قاعدگی او متوقف شده و توانایی تولیدمثلی خود را از دست داده است. اغلب یائسگی در سنین 45 تا 55 سالگی اتفاق می افتد، ولی ممکن است بعضی از خانم ها در سنین کمتر از 40 سال یا حتی جوان‌تر یائسه شوند، به این حالت یائسگی زودرس نیز گفته می شود.
اگر چه یائسگی ناگهانی در اثر برداشتن رحم نیز در هر سنی رخ می دهد و شامل یائسگی طبیعی زنان نمی شود.
یائسگی در چه سنی اتفاق می افتد؟
اگرچه میانگین سن یائسگی 51 سال است، اما یائسگی می تواند در هر زمانی از 30 سالگی تا اواسط 50 سالگی یا بعد از آن اتفاق بیفتد. زنانی که سیگار می کشند و وزنشان کم است یائسگی زودتر را تجربه می کنند، در حالی که زنانی که اضافه وزن دارند معمولا یائسگی را دیرتر تجربه می کنند. به طور کلی، یک زن تقریباً در همان سنی که مادرش یائسگی را تجربه کرده است، ممکن است یائسه شود.
یائسگی همچنین می تواند به دلایلی غیر از دلایل طبیعی رخ دهد. این شامل:
یائسگی زودرس: یائسگی زودرس ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که نارسایی تخمدان قبل از 40 سالگی رخ دهد. ممکن است با سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض اشعه، داروهای شیمی درمانی یا جراحی که باعث اختلال در خون رسانی تخمدان می شود، همراه باشد. نارسایی زودرس تخمدان را نارسایی اولیه تخمدان نیز می نامند.
یائسگی به دنبال جراحی رحم: ممکن است به دنبال برداشتن رحم یا یک یا هر دو تخمدان در زنان منجر به یائسگی ناگهانی شوید. این اتفاق اغلب علائم یائسگی شدیدتری نسبت به حالتی دارند که به طور طبیعی یائسه شوید.
علائم یائسگی چیست؟
موارد زیر شایع ترین علائم یائسگی هستند. با این حال، هر زن ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند. علائم و نشانه های یائسگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
گرگرفتگی
می توتن گفت که گرگرفتگی شایع ترین علامت یائسگی است. حدود 75 درصد از تمام زنان این افزایش ناگهانی، کوتاه و دوره ای در دمای بدن خود دارند. معمولاً گرگرفتگی قبل از آخرین قاعدگی خانم ها شروع می شود. برای 80 درصد از زنان، گرگرفتگی به مدت 2 سال یا کمتر رخ می دهد. درصد کمی از زنان بیش از 2 سال گرگرفتگی را تجربه می کنند. به نظر می رسد این علائم مستقیماً با کاهش سطح استروژن مرتبط باشد. گرگرفتگی از نظر شدت و مدت زمان برای هر زن متفاوت است.
علاوه بر افزایش دمای پوست، گرگرفتگی ممکن است باعث افزایش ضربان قلب زنان شود. این باعث تعریق ناگهانی می شود زیرا بدن سعی می کند دمای خود را کاهش دهد. این علامت ممکن است با تپش قلب و سرگیجه نیز همراه باشد.
گرگرفتگی که در شب اتفاق می افتد، عرق شبانه نامیده می شود. زنی ممکن است خیس عرق از خواب بیدار شود و مجبور شود لباس شب و ملحفه خود را عوض کند.
آتروفی واژن
آتروفی واژن خشک شدن و نازک شدن بافت های واژن و مجرای ادرار است. این می تواند منجر به درد در حین رابطه جنسی و همچنین عفونت های مجاری ادراری شود.
شل شدن عضلات لگن
شل شدن عضلات لگن می تواند منجر به بی اختیاری ادرار شود و همچنین خطر افتادگی رحم، مثانه، مجرای ادرار یا راست روده به داخل واژن را افزایش می دهد.
اثرات قلبی
سرگیجه متناوب، یک احساس غیرطبیعی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن، گزگز، و یا افزایش حساسیت، تپش قلب و ریتم سریع قلب ممکن است به عنوان علائم یائسگی رخ دهد.
رشد مو
تغییر هورمون ها می تواند باعث افزایش موهای صورت یا نازک شدن موهای سر در برخی از زنان شود.
سلامت روان
در حالی که معمولاً تصور می‌شود که سلامت روان ممکن است تحت تأثیر یائسگی قرار گیرد، مطالعات متعدد نشان داده‌اند که زنان یائسه نسبت به زنان هم‌سن و سالی که هنوز قاعدگی دارند، از اضطراب، افسردگی، عصبانیت، عصبی بودن یا احساس استرس رنج نمی‌برند. علائم روانی و عاطفی خستگی، تحریک پذیری، بی خوابی و عصبی بودن ممکن است با کمبود استروژن، استرس ناشی از افزایش سن مرتبط باشد.
علت یائسگی زنان چیست؟
یائسگی طبیعی که به دلیل جراحی و بیماری دیگر نباشد، بخشی از روند زندگی خانم هاست. یائسگی یعنی یک سال کامل بدون خونریزی پریودی، در غیاب هرگونه جراحی یا شرایط پزشکی که ممکن است باعث توقف مصنوعی خونریزی شما شود، مانند تیروئید پرکار، پرولاکتین بسیار بالا، پرتو درمانی یا برداشتن رحم پیش آید.
یائسگی تحت تأثیر هورمون ها به معنی درست تر، تغییر در سطح هورمون ها اتفاق می افتد. با افزایش سن و نزدیک شدن به یائسگی، چرخه تولید مثل شروع به کند شدن می کند و کم کم آماده توقف می شود. این چرخه از زمان بلوغ به طور مداوم فعال است. با نزدیک شدن به زمان یائسگی، تخمدان های شما هورمون استروژن را کمتر تولید می کنند. هنگامی که تولید هورمون استروژن کاهش می یابد، چرخه قاعدگی شروع به تغییر می کند. ممکن است اول نامنظم شود و سپس متوقف شود. تغییرات فیزیکی نیز می تواند رخ دهد زیرا بدن شما با سطوح مختلف هورمون ها سازگار گردد. علائمی که در هر مرحله از یائسگی تجربه می کنید (قبل از یائسگی، یائسگی و پس از یائسگی) همه قسمتی از سازگاری بدن شما با این تغییرات می باشد.
استروژن و پروژسترون با هم، چرخه قاعدگی را کنترل می کنند. استروژن همچنین بر نحوه استفاده بدن از کلسیم و حفظ سطح کلسترول در خون نیز تأثیر دارد.
یائسگی طبیعی چگونه رخ می دهد؟
یائسگی طبیعی پایان دائمی پریودی شما است، که با هیچ شرایط پزشکی ایجاد نمی گردد. برای افرادی که تحت یائسگی طبیعی قرار می گیرند، این اتفاق تدریجی است و در سه مرحله رخ می دهد:
- قبل از یائسگی : پیش ار یائسگی می تواند 8 تا 10 سال قبل از یائسگی آغاز شود، زمانی که تخمدان ها به تدریج هورمون استروژن کمتری تولید می کنند. معمولا زمانی که شما درسن 40 سالگی خود هستید شروع می شود تا زمانی که تخمدان ها تولید تخمک را کاملا متوقف کنند. در یک تا دو سال نزدیک به یائسگی، کاهش استروژن بیشتر می شود. در این مرحله، بسیاری از خانم ها ممکن است علائم یائسگی را تجربه کنند. اما زنان همچنان در این مدت چرخه های قاعدگی دارند و می توانید باردار شوند.
- یائسگی: یائسگی زمانی است که دیگر دوره پریودی ندارید. در این مرحله، دیگر تخمدان‌های شما تخمک تولید نمی کنند و تولید هورمون استروژن بسیار کاهش می یابد. یائسگی زمانی تشخیص داده می شود که برای یکسال کامل قاعدگی نداشته باشید.
- پس از یائسگی: زمانی است که پس از یک سال کامل پریود نشدید و این اتفاق دیگر همیشگی می باشد. در این مرحله، علائم یائسگی، مانند گرگرفتگی، ممکن است برای بسیاری از زنان اتفاق بیفتد. سطح پایین استروژن پس از یائسگی ممکن است بعضی از افراد را، در معرض خطر ابتلا به چندین بیماری مانند پوکی استخوان و بیماری قلبی قرار دهد.
درمان یائسگی
یائسگی یک فرآیند طبیعی است که همه ی خانم ها در زندگی خود تجربه می کنند. در برخی موارد، اغلب نیازی به درمان نیست. ولی زمانی که علائم یائسگی زندگی روزانهری شما را مختل می کند، باید به پزشک متخصص زنان در شهر ری مراجعه کنید، ممکن است پزشک شما درمان را توصیه کند. انواع مختلفی از درمان ها برای کاهش و مدیریت علائم یائسگی وجود دارد. انواع درمان یائسگی عبارتند از:
- هورمون درمانی
- درمان های غیر هورمونی
هورمون درمانی شامل مصرف ترکیبی از هورمون های زنانه استروژن و پروژسترون در دوران پیش از یائسگی و یائسگی است، که بیشتر به شکل قرص تجویز می شود.
درمان غیر هورمونی اغلب شامل استفاده از انواع دیگر داروها برای تسکین برخی از علائم مرتبط با یائسگی است.
مهم است که با پزشک متخصص خود در زمانی که در دوران یائسگی هستید، صحبت کنید تا یک برنامه درمانی متناسب با علائم شما توصیه کند. درمان هر فردی متفاوت می باشد.
از جمله مشکلات قابل درمان در این دوره رفع خشکی واژن و اتروفی واژن به وسیله ای روش هایی که باعث افزایش جریان خون و جوانسازی بافت واژن می شوند مثل کربوکسی و پلاسماتراپی و جوانسازی با اراف واژینال که باعث تحریک کلاژن سازی و کاهش و رفع علائم خشکی بافت می شوند. برای استفاده از روش های مدرن و کم تهاجمی حتما به متخصص جراح زیبایی زنان مراجعه کنید.
کلام اخر
یائسگی بخشی طبیعی از روند زندگی خانم ها است و زمانی اتفاق می افتد که شما 12 ماه متوالی قاعدگی نداشته باشید. اغلب در این دوران علائمی مانند خشکی واژن و گرگرفتگی را تجربه می کنید. با پزشک متخصص زنان در مورد علائمی که دارید و نحوه تأثیر آن ها بر کیفیت زندگی روزانه ی خود صحبت کنید. آن ها می توانند درمان های مناسبی را برای مدیریت علائم و ایجاد آرامش بیشتر شما توصیه کنند.
