رحم دو شاخ در بارداری

رحم دو شاخ نوعی ناهنجاری مادرزادی رحم یا ناهنجاری مجرای مولر است، که در آن به نظر می رسد رحم قلبی شکل است. رحم دو شاخ دارای دو حفره به هم چسبیده است در حالی که یک رحم معمولی فقط یک حفره دارد. خطرات اولیه مرتبط با یک رحم دو شاخ، زایمان زودرس و نارسایی احتمالی دهانه رحم است. بین تمام ناهنجاری های رحمی که وجود دارد، رحم دو شاخ شایع ترین است. ناهنجاری های رحم ممکن است باعث ناباروری یا مشکلات بارداری شود. امروز می خواهیم در مورد رحم دو شاخ در بارداری و علائم آن صحبت کنیم.

رحم دو شاخ چیست؟

رحم دو شاخ زمانی اتفاق می‌افتد که یک زن رحمی به شکل قلب داشته باشد. از این رو، این وضعیت گاهی اوقات به عنوان “رحم قلبی شکل” نامیده می شود. رحم دو شاخ نوعی ناهنجاری مادرزادی رحم یا ناهنجاری مجرای مولر است.

اگرچه رحم دو شاخ در جمعیت عمومی شایع نیست و تنها در 0.4 درصد مواقع رخ می دهد، اما در بین افرادی که بیش از یک سقط جنین داشته اند کمی بیشتر است. در واقع، 2.1% از افراد دارای سقط جنین متعدد دارای رحم دو شاخ هستند. از بین تمام ناهنجاری های رحمی که وجود دارد، رحم دو شاخ شایع ترین است و نشان دهنده 26% از این ناهنجاری ها است.

خطرات اولیه مرتبط با یک رحم دو شاخ، زایمان زودرس و نارسایی احتمالی دهانه رحم است. نارسایی دهانه رحم و زایمان زودرس به طور بالقوه می تواند باعث سقط جنین در سه ماهه دوم شود.

به دلیل فرورفتگی در بالای رحم، جنین در حال رشد نیز ممکن است فضای کافی برای رشد نداشته باشد، که همچنین می تواند منجر به زایمان زودرس یا تولد نوزاد کم وزن شود. نقایص مادرزادی نیز به دلیل فضای محدود در رحم امکان پذیر است. خطر نقص مادرزادی چهار برابر بیشتر از نوزادانی است که از زنانی با رحم طبیعی متولد می شوند.

علائم رحم دو شاخ چیست؟

از آنجایی که افرادی که دارای رحم دو شاخ هستند با این عارضه به دنیا می آیند، اکثر آنها نمی دانند که شکل رحم آنها متفاوت از اکثر آنهاست، مگر اینکه سونوگرافی یا سایر آزمایشات تصویربرداری انجام داده باشند. به طور کلی، در مورد رحم دوشاخ هیچ علامت قابل توجهی وجود ندارد.

در واقع، بیشتر مردم تا زمانی که باردار نشده اند، نمی دانند که رحم دوشاخ دارند. سایرین ممکن است در صورت داشتن سقط های مکرر در مورد این ناهنجاری اطلاعات کسب کنند، زیرا این ناهنجاری رحمی خطر سقط جنین را افزایش می دهد.

توجه به این نکته مهم است که به نظر نمی‌رسد رحم دوشاخ مشکلی در لقاح ایجاد کند، یک تخمک بارور شده می‌تواند در رحم دوشاخ کاشته شود.

گاهی اوقات در نوجوانی، جوانانی که دارای رحم دو شاخ هستند، درد قاعدگی (دیسمنوره) و خونریزی شدید (منوراژی) را تجربه می کنند. اما این علائم در هر فردی دیده نمی شود و لزوماً از علائم رحم دو شاخ نیست.

علت ایجاد رحم دو شاخ چیست؟

ناهنجاری های مجرای مولر، از جمله رحم دو شاخ، در اوایل رشد قبل از تولد ایجاد می شود. در ابتدا، جنین‌های ماده دو مجرای مولرین دارند که با هم ترکیب می‌شوند و یک رحم را تشکیل می‌دهند. در مورد رحم دو شاخ، این مجراها به طور کامل با هم ترکیب نمی‌شوند. این ممکن است برای افرادی اتفاق بیفتد که مادرانشان داروی خاصی را در دوران بارداری مصرف کرده‌اند، یا به دلایل ناشناخته دیگری. رحم دو شاخ شایع ترین ناهنجاری مجرای مولر است.

گاهی اوقات رحم سپتوم با رحم دو شاخ اشتباه گرفته می شود. دو ناهنجاری مادرزادی رحم ممکن است در مطالعات تصویربرداری مانند HSG یا سونوگرافی مشابه به نظر برسند.

یک رحم سپتوم در بالا گرد با دو حفره است. رحم دو شاخ در بالا فرو می‌رود و با یک حفره به شکل قلب شکل می‌گیرد. رحم سپتات معمولاً با جراحی هیستروسکوپی درمان می‌شود.

تشخیص رحم دو شاخ

پزشک متخصص زنان می توانند از طریق سونوگرافی استاندارد یا با استفاده از هیستروسالپنگوگرام (HSG) یا هیستروسکوپی، می تواند بفهمد که آیا یک فرد دارای رحم دو شاخ است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به تایید تشخیص با استفاده از سونوگرافی سه بعدی یا لاپاراسکوپی باشد.

برخی از پزشکان حتی ممکن است از MRI برای شناسایی رحم دو شاخ استفاده کنند. این روش تعدادی عکس ارائه می دهد و می تواند اطلاعاتی در مورد ساختار رحم و سطح پایه آن به آنها بدهد. همچنین داده هایی در مورد آناتومی واژن و ناحیه لگن ارائه می دهد.

 درمان رحم دو شاخ

اگر باردار هستید و رحم دو شاخ دارید، احتمالاً بارداری شما پرخطر تلقی می شود. پزشک  شما نه تنها سونوگرافی های مکرر انجام می دهد، بلکه وضعیت نوزاد را نیز تحت نظر دارد.

در بیشتر موارد، پزشک متخصص زنان به طور معمول درمان جراحی رحم دو شاخ را پیشنهاد نمی کنند، اگرچه برخی ممکن است در صورت داشتن سقط های مکرر، جراحی لاپاراسکوپی را توصیه کنند. این روش که به عنوان متروپلاستی لاپاروسکوپی استراسمن شناخته می شود.

انجام این روش، به عنوان راه حلی برای ناباروری، بحث برانگیز است، زیرا اکثر تحقیقات انجام شده نشان می دهد که داشتن رحم دو شاخ تاثیری بر شانس باردار شدن زن ندارد.

رحم دو شاخ و بارداری

برخی شواهد نشان می دهد که مشکلاتی مانند سقط جنین و زایمان زودهنگام در زنان مبتلا به این عارضه بیشتر است، اگرچه بارداری موفق و زایمان طبیعی را رد نمی کند.

زنان دارای رحم دو شاخ که باردار می شوند باید در طول بارداری خود تحت نظارت و معاینات بیشتری قرار گیرند تا خطر را به حداقل برسانند و هر گونه مشکلی را در اوایل تشخیص دهند.

رحم دو شاخ اغلب منجر به بریچ شدن نوزاد یا تولد زودرس نوزاد شود. اگر بتوانید جنین خود را تا پایان بارداری حمل کنید، ممکن است پزشک شما یک سزارین برنامه ریزی شده را توصیه کند.