حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می افتد، که جنین در جایی غیر از داخل رحم مستقر شود. این عارضه می تواند سبب عوارض جدی شود. اکثر حاملگی های خارج از رحم شامل لانه گزینی جنین در لوله فالوپ است، اما می تواند در تخمدان یا حفره شکمی نیز رخ دهد.. درمان سریع بسیار مهم است، اما هیچگاه نمی شود جنین را حفظ نمود. در این مطلب علائم، عوارض و عوامل خطر حاملگی خارج رحم و همچنین گزینه های درمانی را شرح می دهیم.
حاملگی خارج رحم چیست؟
در طی تخمک گذاری، یک تخمک از یکی از تخمدان ها آزاد می شود. لقاح زمانی اتفاق می افتد که تخمک با اسپرم در لوله فالوپ برخورد می کند. به طور معمول، تخمک بارور شده به سمت پایین لوله فالوپ و به داخل رحم حرکت می کند تا در پوشش رحم (آندومتر) لانه گزینی کند.
حاملگی خارج از رحم حاملگی است که در خارج از رحم و معمولا در یکی از لوله های فالوپ ایجاد می شود. تقریباً در همه موارد، جنین می میرد. جفت در حال رشد نمی تواند به یک منبع خون غنی دسترسی داشته باشد و لوله فالوپ به اندازه کافی بزرگ نیست تا جنین در حال رشد را پشتیبانی کند.
در حدود 15 درصد موارد، لوله پاره می شود و باعث درد، خونریزی داخلی و شوک می شود. این یک مسئله اورژانسی است که نیاز به جراحی فوری و در برخی موارد، انتقال خون دارد.
حاملگی خارج از رحم نیز می تواند در دهانه رحم (ورودی رحم)، حفره شکمی و خود تخمدان ایجاد شود، اما این موارد نادر است.
علائم حاملگی خارج رحم چیست؟
ممکن است هیچ نشانه اولیه ای وجود نداشته باشد که حاملگی خارج از رحم است. علائم حاملگی خارج از رحم ممکن است در اوایل هفته 4 و در اواخر هفته 12 بارداری ایجاد شود، اگرچه در هفته های 6-9 بارداری شایع تر است.
علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد در ناحیه شکم: این درد اغلب در ناحیه تحتانی لگن رخ می دهد.
- خونریزی واژینال: خون ممکن است روشن تر یا تیره تر از دوره قاعدگی باشد.
- درد شانه: این نشانه ممکن است، نشانه ی خونریزی داخلی باشد. این خونریزی امکان دارد، عصب فرنیک را تحریک کند که منجر به درد می شود.
- درد ناگهانی و شدید در قسمت تحتانی شکم (در صورت پارگی لوله فالوپ).
- غش کردن: به دلیل از دست دادن حچم زیادی از خون یا ترکیدن لوله فالوپ.
علل و عوامل خطر حاملگی خارج از رحم چیست؟
هر چیزی که مانع عبور ایمن تخمک بارور شده از لوله فالوپ شود (مانند جای زخم) خطر کاشت تخمک در لوله فالوپ را افزایش می دهد. بنابراین احتمال حاملگی خارج رحمی در موارد زیر وجود دارد:
- حاملگی خارج از رحم قبلی
- جراحی قبلی در لگن یا شکم
- عفونت مقاربتی یا سایر عفونت های واژن
- بیماری التهابی لگن (PID)
- کیست آندومتریوز، وضعیتی که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم ( آندومتر) در خارج از رحم رشد می کند.
- حاملگی با قرار دادن دستگاه IUD (دستگاه داخل رحمی) اتفاق افتاده است.
- سابقه مصرف سیگار
- سن بالاتر (بیش از 35 سال)
- آسیب لوله ی فالوپ
- نقص لوله ی فالوپ
اما واقعیت این است: حدود 50 درصد از زنانی که حاملگی خارج از رحم دارند، عوامل خطر شناخته شده ای ندارند.
عوارض حاملگی خارج رحم چیست؟
بدون تشخیص و درمان سریع، حاملگی خارج از رحم می تواند برای فرد باردار تهدید کننده زندگی باشد. درمان نمی تواند جنین را نجات دهد.
عوارض احتمالی برای فرد عبارتند از:
- خونریزی داخلی: این می تواند منجر به شوک و پیامدهای جدی شود. زمانی که درمان به تعویق بیفتد، خطر بیشتر است.
- آسیب به لوله های فالوپ: این می تواند منجر به مشکل در باردار شدن در آینده شود.
پس از برداشتن یک لوله فالوپ آسیب دیده، بارداری در آینده امکان پذیر است. اگر هر دو برداشته شوند، لقاح آزمایشگاهی یک گزینه برای افرادی که امیدوارند باردار شوند باقی می ماند.
تشخیص حاملگی خارج رحمی
تشخیص بارداری خارج رحمی می تواند دشوار باشد زیرا علائم اولیه می تواند شبیه علائم سایر مشکلات سلامتی باشد. حدود 15 درصد از موارد حاملگی خارج رحمی پس از پارگی لوله فالوپ در اورژانس تشخیص داده می شود. در بیشتر موارد، حاملگی خارج از رحم را می توان با استفاده از طیف وسیعی از آزمایش ها تشخیص داد. از جمله:
- معاینه لگن
- آزمایش خون
- سونوگرافی
- لاپاراسکوپی
چگونه حاملگی خارج از رحم درمان می شود؟
گزینه ها به پیشرفت بارداری و هر گونه عارضه ای که ممکن است ایجاد شده باشد بستگی دارد.
عمل جراحي
یک جراح ممکن است یک لاپاراسکوپی، که برای برداشتن حاملگی خارج از رحم انجام می شود. این شامل ایجاد یک برش کوچک در زیر ناف و قرار دادن یک دوربین کوچک و یک ابزار نازک است.
اگر حاملگی خارج از رحم باعث پارگی لوله فالوپ شود، جراحی اورژانسی را برای ترمیم آسیب انجام می گردد. اگر این امکان وجود نداشته باشد، لوله فالوپ را خارج می کنند.
دارودرمانی
هنگامی که پزشک متخصص زنان در شهر ری حاملگی خارج از رحم را زود تشخیص دهد، درمان مبتنی بر دارو ممکن است یک گزینه باشد.
این ممکن است شامل متوترکسات باشد، دارویی که از تقسیم و رشد سریع سلول های جنین جلوگیری می کند. اما گاهی اوقات جراحی همچنان مورد نیاز است. عوارض جانبی متوترکسات می تواند شامل تهوع، استفراغ، درد شکم و احتمالاً زخم های دهان باشد.
باردار شدن بعد از حاملگی خارج از رحم
اگر حاملگی خارج از رحم بدون برداشتن لوله های فالوپ درمان شود، شما هنوز شانس معقولی برای بارداری موفق در آینده دارید. اگر لوله دیگر فالوپ در شرایط خوبی باشد، برداشتن یک لوله فالوپ بر شانس باردار شدن شما ممکن است هیچ تأثیری نداشته باشد.
ممکن است شما در معرض خطر کمی بیشتر برای بارداری خارج از رحم دیگری هستید، بنابراین باید با متخصص زنان خود در مورد خطرات و اقدامات ارزیابی زودهنگام بارداری بعدی خود صحبت کنید. در بعضی از موارد ممکن است پزشک شما برای بارداری لقاح آزمایشکاهی مانند بارداری با آی یو آی IUI را توصیه کند. در کل اکثر زنانی که حاملگی خارج از رحم داشته اند می توانند دوباره باردار شوند، اما نیاز به پیگیری دقیق دارند.
نتیجه
حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می افتد که جنین در بافت خارج از رحم، اغلب در لوله فالوپ مستقر می شود. بدون درمان سریع، این می تواند عوارض تهدید کننده زندگی برای فرد باردار ایجاد کند. با این حال، درمان نمی تواند حاملگی را حفظ کند.علائم حاملگی خارج از رحم ممکن است از هفته 4 و در اواخر هفته 12 شروع شود.
تشخیص سریع می تواند احتمال عوارضی مانند آسیب لوله فالوپ و خونریزی داخلی را نیز کاهش دهد. درمان ممکن است شامل جراحی باشد، اما زمانی که پزشک متخصص زنان حاملگی خارج از رحم را تشخیص دهد، درمان مبتنی بر دارو ممکن است گزینه‌ای مناسب باشد.
