کیست های تخمدان توده های شایعی هستند که روی یا داخل تخمدان ایجاد می شوند. انواع مختلفی از کیست تخمدان وجود دارد. رایج ترین انواع آن اغلب بی ضرر هستند، علائمی ایجاد نمی کنند و در نهایت بدون درمان ممکن است، از بین می روند. اما بعضی از کیست ها می توانند عوارضی ایجاد کنند که نیاز به درمان دارد. انجام معاینات منظم لگن می تواند به کاهش شانس شما برای تجربه مشکلات مربوط به کیست کمک کند. امروز می خواهیم در مورد علائم کیست تخمدان و علل ایجاد آن صحبت کنیم.
کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان کیسه ای پر از مایع یا مواد نیمه جامد می باشد، که روی یا داخل یک یا هر دو تخمدان تشکیل می شود. کیست های تخمدان انواع مختلفی دارند که اغلب آن ها بدون درد و خوش خیم هستند. معمولاً کیست های تخمدان علائمی ایجاد نمی کند. احتمالاً متوجه نخواهید شد که دچار آن هستید، مگر اینکه پزشک متخصص زنان در شهر ری در طول معاینه معمول لگن یا تصویربرداری، آن را پیدا کند.
اکثر کیست های تخمدان کیست های عملکردی هستند. آن ها در پاسخ به تغییرات بدن شما در طول چرخه قاعدگی شکل می گیرند. کیست های عملکردی شایع ترین نوع کیست تخمدان هستند و به بیماری مرتبط نیستند. آن ها در نتیجه تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان) رخ می دهند. همه کیست های تخمدان در پاسخ به چرخه قاعدگی شما ایجاد نمی شوند.
علل ایجاد کیست تخمدان چیست؟
هر ماه در طول چرخه قاعدگی، یک فولیکول روی تخمدان شما رشد می کند. فولیکول هورمون استروژن را می سازد. این هورمون با آماده شدن رحم برای بارداری سبب تغییرات طبیعی پوشش داخلی رحم شده و هنگامی که تخمک بالغ می گردد، از فولیکول آزاد می شود. به این حالت تخمک گذاری می گویند.
اگر فولیکول نتواند باز شود و تخمک آزاد شود، مایع در فولیکول می ماند و کیست تشکیل می دهد. به این کیست فولیکولی می گویند.
نوع دیگری از کیست پس از آزاد شدن تخمک از فولیکول ایجاد می شود. به این کیست جسم زرد می گویند. این نوع کیست ممکن است حاوی مقدار کمی خون باشد. این کیست هورمون های پروژسترون و استروژن می سازد.
کیست تخمدان در سنین باروری بین بلوغ و یائسگی شایع تر است. این وضعیت پس از یائسگی کمتر رایج است.
علل دیگر عبارتند از:
- تکثیر غیر طبیعی سلولی تولید مثل سلول های غیر معمول می تواند باعث ایجاد کیست هایی مانند درموئید و سیستادنوما شود.
- اندومتریوز : این نوع کیست های هستند، که در اثر رشد بافت های پوشش داخلی رحم در جایی غیر از رحم از جمله تخمدان ها ایجاد می شوند.
- بیماری التهابی لگن (PID). عفونت‌های شدید لگن می‌تواند به تخمدان‌ها رسیده و آن ها را درگیر کند و باعث ایجاد کیست شود.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک: این کیست به دلیل اختلالات هورمونی ایجاد می شود. این می تواند باعث ایجاد درد و مشکلات باروری شده و با سایر شرایط سلامتی ارتباط دارد.
- سرطان تخمدان: این شامل کیست های سرطانی نیز می شود. این کیست ها اگر چه نادر هستند، اما پزشک متخصص زنان معمولاً هر نوع کیست را در صورت سرطانی بودن، پیگیری می کند.
بیشتر چه کسانی در معرض خطر ابتلا به کیست تخمدان هستند؟
هر کسی که تخمدان دارد ممکن است به کیست تخمدان نیز مبتلا شود. شانس ایجاد کیست تخمدان بر اساس موارد زیر نیز افزایش می یابد:
- سن: اگر یائسگی را طی نکرده باشید، ایجاد کیست تخمدان در شما شایع تر است.
- وضعیت بارداری: احتمال تشکیل و ماندگاری کیست در دوران بارداری نیز بیشتر می باشد.
- سابقه کیست تخمدان: اگر قبلاً به کیست تخمدان مبتلا شده اید، احتمال ابتلا به کیست تخمدان بیشتر است.
- همچنین بعضی از شرایط پزشکی مانند مشکلات هورمونی یا اگر داروهایی برای کمک به تخمک گذاری مصرف می کنید، مانند کلومیفن می تواند در ایجاد کیست تخمدان موثر باشد.
علائم کیست تخمدان چیست؟
برخی از کیست های کوچکتر ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. در این صورت امکان دارد حتی ندانید که کیست دارید. کیست های بزرگتر ممکن است باعث:
- درد لگن یا درد مبهم و مزمن در کمر.
- احساس پری (نفخ) واقع در قسمت پایین شکم که ممکن است در یک طرف بدن شما بیشتر باشد.
- درد هنگام مقاربت و دخول
- دوره های قاعدگی دردناک
- فشار روی روده
همچنین نشانه های سندرم تخمدان پلی کیستیک پریودهای نامنظم و سایر مشکلات مرتبط با هورمون از جمله چاقی و ناباروری می شود. سایر علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از هیرسوتیسم افزایش موهای زائد بدن و مشکل در کاهش وزن.
عوارض کیست تخمدان چیست؟
کیست سرطانی کیست های تخمدانی که بعد از یائسگی ایجاد می شوند، بیشتر از کیست هایی که قبل از یائسگی ایجاد می شوند، سرطانی هستند.
1-پارگی کیست ها: کیست های عملکردی معمولا بدون ایجاد علائم منفی پاره می شوند. اما گاهی اوقات، پارگی کیست می تواند باعث درد شدید و تورم در شکم شما شود. هر چه بزرگتر باشد، احتمال پارگی آن بیشتر است.
2-پیچ خوردگی تخمدان. کیست ها می توانند به قدری بزرگ شوند که شکل تخمدان شما را مخدوش کنند و احتمال پیچ خوردن آن را افزایش دهند. پیچش می تواند از جریان خون به تخمدان شما جلوگیری کند و باعث مرگ تخمدان شود. درد شدید، تهوع و استفراغ همگی از علائم پیچ خوردگی تخمدان هستند.
اگر علائم پارگی کیست تخمدان یا پیچ خوردگی تخمدان را تجربه کردید، فوراً به مطب پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
سوالات متداول
